سینما رسانه ای است که تاثیرات ماندگار و غیر قابل انکاری در ذهن و تصور مردم یک کشور یا منطقه در مورد موضوعات پرداخته شده در فیلمها دارد .شب گذشته برنامه سینمایی هفت که به وقایع و تحولات فیلم و سینمای ایران می پردازد در یکی از بخشهایش ضمن گفتگو با مهدی صباغ زاده کارگردان فیلم "خاک و آتش" بخشهای کوتاهی از این فیلم را به نمایش گذاشت. صباغ زاده در مصاحبه اش به سختیهای تولید این فیلم و مشکلات آن برای رسیدن به جشنواره فیلم فجر نیز اشاره کرد.
آگاهی ازپیشینه فرهنگی وسنتی اقوام ایران زمین یکی ازراههای شناخت فرهنگ ملی است درواقع اقوام ساکن درپهنه ایران ازدورانهای بسیاردوروحتی پیش ازدرآمدن آریایی ها به این منطقه ، درپیدایی وگسترش تمدنها وفرهنگهای درخشانی کوشیده بودند، بی گمان این اقوام درکنارهم دریک تعامل فرهنگی ژرف بسرمی بردند.هریک ازاقوام ساکن ایران بخشی ازفرهنگ ایران راشکل می دهندودرباروری وغنای تمدن ایران نقشی ماندگارازخودبرجای نهاده اند.درمیان اقوام ایرانی ، قوم بلوچ ازاقوام دیرپا وکهن ایرانی است که دارای آداب ورسوم ، آیین ها وفرهنگ بومی ویژه خوداست. پژوهش درفرهنگهای قومی می تواندازدیدگاههای انسانشناسی ومردم شناسی فرهنگی صورت می گیرد، امری که شایسته است درایران درقالب تاسیس پژوهشگاههای انسانشناسی یا مردم شناسی به آن پرداخته شود.
ادامه مطلب ...
شنیده می شود عده زیادی از جوانان بلوچ در شرکت های بزرگ پایتخت به استخدام در آمده و در آمدهای کلان دارند و هر روز هم بر تعداد آنها افزوده می گردد ، واقعیت چیزی دیگر است و آن اینکه افرادی با ترفندهای مختلف جوانان بلوچ را به تهران و شهرهای دیگر می کشانند و با اغفال آنان و با وعده ثروت و پول دار شدن از طریق شرکتهای هرمی کلاهبرداری می کنند.
ادامه مطلب ...
اخیرا در بعضی از خانواده های بلوچ و به قول معروف امروزی ! شاهد مرگ زبان بلوچی که در واقع هویت ملی بلوچ می باشد هستیم متاسفانه بعضی خانواده ها به جای صحبت به زبان مادری با فرزندان خود به اشتباه زبان دیگری را جایگزین کرده اند که اگر به همین صورت پیش روند دیگر به جز نام بلوچ چیزی از هویت و اصالتش برای نسل های دیگر باقی نمی گذارند کاش بدانید که بلوچ با زبان که در واقع هویت و اصالت ملتش است زنده می ماند.
بلوچی منی و تئی شهدین زبان انت - بلوچی اصل پرهنگ و دوام انت
بلوچان گون بلوچی آشکار انت - بلوچان بی بلوچی زیان و گار انت!!
.
ادامه مطلب ...
انقلاب اسلامی فصل نوین پیشروی اقوام ایرانی:
انقلاب عظیم و مردمی مسلمانان در ایران که بعنوان انقلابی برگرفته ازتعالیم الهی و اسلامی و بدور از خشونت در جهان شهرت یافته ، نقطهی پایانی بر ظلمها و ستمهای رژیم سلطنتی گذشته بود و از حمایت تودههای ملت ایران صرف نظر از نژاد، رنگ و زبان برخوردار گردید و همه ملت ایران با پذیرش رهبری حضرت امام خمینی (ره) مشتاقانه برای پیروزی انقلاب اسلامی تلاش کردند و در تظاهراتهای میلیونی خواستار سرنگونی حکومت خودکامه، دیکتاتور و خشونتگرای پهلوی شدند و در نهایت هم به خواستهی خودرسیدند و با انقراض حکومت پهلوی، در رفراندومی فراگیر «جمهوری اسلامی» را بعنوان رژیم حقوقی مورد انتظار خود انتخاب کردند.
ادامه مطلب ...
ابراهیم حسین بر
در سرزمین شگرف قصه های عامیانه ایرانی، انضمام و ائتلاف سنت بلوچی به سنت ایرانی که خود در متن سنت بزرگ تر هند و اروپایی قرار دارد، به شدت احساس می شود. کتاب مذکور، نوشته "افسانه افتخارزاده" با همکاری مریم نورزایی و غلامرضا ایجاد، در طرحی مناسب و محتوایی پربار منتشر شده است، گردآورنده کوشیده برای اولین بار به روش علمی به گردآوری و رده بندی قصه های عامیانه بلوچی بپردازد تا فارسی زبانان این امکان را بیابند که با گنجینه عظیم و بکر قصه های بلوچی آشنا شوند.
مقدمه:
تنوع اقوام تشکیل دهنده ایران به نحوی است که اطلاق واژه های «کثیرالقوم» و یا «جامعه ی چندقومی» به آن چندان غیرواقعی نمیباشد.
ملت ایران و الگوی فرهنگی، قومی حاکم بر این ملت همانند فرش های مشهور و چشم نواز و نفیس ایرانی است. که شهرتی جهانی دارد. همانگونه که یک فرش ترکیبی از نقوش و رنگ های الوان، منظم، به هم پیوسته و پر مفهوم است که صرفاً درکنار یکدیگر هویت و معنا پیدا میکنند. وهر یک از آنها به تنهایی بی معنا و بی ارزش هستند. ملت ایران نیز الگوی پیچیدهای متشکل از گروههای قومی ،زبانی، مذهبی و نژادی میباشد که در کنار یکدیگر هویت یافته و در جهان شناخته میشوند.
شجریان: موسیقی بلوچ از تاثیرگذارترین موسیقیهای اقوام است
محمدرضا شجریان در همایش بررسی موسیقی سیستان و بلوچستان و بزرگداشت ملا کمال خان هوت گفت:موسیقی بلوچستان بی شک یکی از تاثیرگذارترین موسیقیهای اقوام است.
امان الله تمنده رو : کتاب شناخت تاریخی بلوچستان با بررسی تحولات تاریخی این منطقه استراتژیک کشورمان در دوره قاجار و قبل از آن چاپ و منتشر شده است. ادامه مطلب ...
قومیت در ایران با تاکید بر قوم بلوچ- بخش پایانی
انقلاب اسلامی فصل نوین پیشروی اقوام ایرانی:
انقلاب عظیم و مردمی مسلمانان در ایران که بعنوان انقلابی برگرفته ازتعالیم الهی و اسلامی و بدور از خشونت در جهان شهرت یافته ، نقطهی پایانی بر ظلمها و ستمهای رژیم سلطنتی گذشته بود و از حمایت تودههای ملت ایران صرف نظر از نژاد، رنگ و زبان برخوردار گردید و همه ملت ایران با پذیرش رهبری حضرت امام خمینی (ره) مشتاقانه برای پیروزی انقلاب اسلامی تلاش کردند و در تظاهراتهای میلیونی خواستار سرنگونی حکومت خودکامه، دیکتاتور و خشونتگرای پهلوی شدند و در نهایت هم به خواستهی خودرسیدند و با انقراض حکومت پهلوی، در رفراندومی فراگیر «جمهوری اسلامی» را بعنوان رژیم حقوقی مورد انتظار خود انتخاب کردند.
پس از تعیین رژیم حقوقی و نوع حکومت توسط مردم نوبت به تدوین قانون اساسی رسید و بدین منظور باز مردم با رأی خود خبرگان تدوین قانون اساسی را انتخاب کرده و پس از تدوین پیشنویس قانون اساسی توسط خبرگان مجدداً در معرض آراء عمومی قرار گرفت و مورد پذیرش و تصویب اکثریت مطلق شرکتکنندگان در رأی ریزی واقع شد.
حقوق قومیتها در قانون اساسی جمهوری اسلامی:
نویسندگان قانون اساسی نمایندگان منتخب مناطق و بخشهای مختلف ملت ایران از جمله اقوام ترک، کرد، بلوچ، عرب و ... بودند وتوانستند با الهام از روح قوانین اسلامی ، قانونی اساسی مترقی و کمنظیری را تدوین نمایند که مشتمل بر 12 فصل و یکصد و هفتاد و پنج اصل میباشد.
مسئله رفع تبعیض، برابری، عدالت، برادری و مساوات از جمله مفاهیمی میباشد که در جای جای فصول و اصول مختلف قانون اساسی تصریحاً یا تلویحاً مورد اشاره و تاکید قرار گرفته است و هرکس که دارای هویت ، ملیت و تابعیت ایرانی باشد برخوردار از تمامی حقوق مندرج در قانون اساسی جمهوری اسلامی میباشد صرفنظر از اینکه تعلق به قوم، قبیله، نژاد ، منطقه و مذهب خاصی داشته باشد .
اصل نوزدهم قانون اساسی صراحتاً میگوید:
«مردم ایران از هر قوم و قبیله که باشند از حقوق مساوی برخوردارند و رنگ، نژاد، زبان و مانند اینها سبب امتیاز نخواهد بود.»
اصل بیستم قانون اساسی تصریح میکند:
«همه افراد ملتاعم از زن و مرد یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از همۀ حقوق انسانی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلامی برخوردارند.»
اصل پانزدهم قانون اساسی ضمن معرفی خط و زبان فارسی بعنوان خط و زبان رسمی کشور استفاده از زبانهای محلی و قومی در مطبوعات و رسانههای گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس در کنار زبان فارسی را آزاد اعلام میکند و یا در اصل دوازدهم در ضمن اعلام مذهب رسمی کشور سایر مذاهب اسلامی مورد احترام اعلام و پیروان این مذاهب را در انجام مراسم مذهبی آزاد و در تعلیم و تربیت دینی و احوال شخصیه (ازدواج، طلاق، ارث و وصیت) و دعاوی مربوط به آن در دادگاهها رسمیت میبخشد و در عین حال تصریح میکند در هر منطقهای که پیروان هر یک از این مذاهب اکثریت داشته باشند مقررات محلی با حفظ حقوق پیروان سایر مذاهب بر طبق مذهب اکثریت ساکنین آن منطقه خواهد بود.
اصل سیزدهم قانون اساسی همین آزادیها (انجام مناسک دینی، تعالیم مذهبی و احوال شخصیه) را برای ایرانیان زرتشتی، کلیمی (یهودی) و مسیحی به رسمیت میشناسد. و اصل چهاردهم دولت جمهوری اسلامی ایران و ایرانیان مسلمان را موظف میداند تا نسبت به افراد غیرمسلمان با اخلاق حسنه و قسط و عدل اسلامی عمل نمایند و حقوق انسانی آنان را رعایت کنند.
از آنجائیکه هر حرکت اصلاحی زمانی آثار مطلوبی بجا خواهد گذاشت که بر مبنای اصول و برنامههایی مشخص و قانونمند بنا نهاده شده باشد با اندکی تأمل و دقت در قانون اساسی جمهوری اسلامی و اصول اختصاصی مترتب بر رفع محرومیت و تبعیض از اقوام ، به سهولت قابل درک است که قانون اساسی جمهوری اسلامی از ظرفیت فوقالعاده ارزشمندی برای نیل به اهداف عالیه و تأمین حقوق اساسی همه ایرانیان بویژه گروههای قومی و مذهبی که از نظر جمعیتی در اقلیت هستند برخوردار میباشد و در طول سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی به گواه آمارهای رسمی و مورد تأیید مجامع بیطرف داخلی و بینالمللی گامهای بسیار موثری برای رفع محرومیت و تبعیض از مناطق قومی در ایران برداشته شده است. که بیان همه آنچه در سی سال گذشته بوقوع پیوسته قطعاً امکانپذیرنیست لیکن با تمرکز براستان سیستان و بلوچستان به عنوان محروم ترین منطقه ی ایران به معرفی وضعیت این استان از زبان آمارهای رسمی اکتفاء میکنیم.
استان سیستان و بلوچستان :
بلوچستان ایران بخشی از سرزمینی است که بلوچ ها را در خود جای داده «همه بلوچها تا اواسط قرن هیجدهم میلادی در داخل مرزهای رسمی ایران زندگی میکردند. تقسیم بلوچستان بین ایران و هندوستان تحت سلطۀ انگلیس در دهۀی 1870 میلادی و در پی سیاستهای امپریالیستی بریتانیا صورت گرفت[1]»
بلوچستان ایران در دورههای سلطنت صفویه و قاجاریه از نظر تقسیمات کشوری تابع ایالتهای کرمان و خراسان بوده است اما در سال های آغاز سلطنت پهلوی ابتداً به فرمانداری کل و سپس در سال 1319 با تصویب مجلس شورای ملی به استان سیستان و بلوچستان تبدیل و هویتی مستقل یافت. مساحت بلوچستان ایران حدود 173 هزار کیلومتر مربع است که مرزهای آن در شمال به جلگهی سیستان و افغانستان در جنوب به دریای عمان، در شرق به پاکستان و در غرب به استانهای کرمان و خراسان منتهی میشود.
براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1385 جمعیت کل استان سیستان و بلوچستان معادل 742/405/2 نفر میباشد که حدود60 درصد از این جمعیت را بلوچها تشکیل میدهند.
استان سیستان و بلوچستان سکونتگاه دو قوم سیستانی و بلوچ و شامل دو حوزهی سیستان در شمال و بلوچستان در جنوب میباشد. منطقه بلوچستان خود نیز به دو حوزهی سرحد در شمال و مَکران در جنوب تقسیم میشود.
بیش از یکصد طایفهی بلوچ که هر طایفه از تیره (خانواده) های کوچکتری تشکیل شدهاند در بلوچستان ایران سکونت دارند که تعدادی از آنها در منطقه سرحد و تعدادی دیگر نیز در مَکران سکونت دارند.
لهجه و نوع گویش زبان بلوچی و برخی خصیصههای فرهنگی هر یک از طوایف بلوچ در سرحد و مکران با یکدیگر تفاوتهایی دارند و برهمین اساس موضوع ناسیونالیسم قومی نیز در بین آنها با تفاوتهایی همراه میباشد.
بررسی وضعیت مشارکت سیاسی بلوچها:
اگر چه بعلت محرومیت مفرط بویژه در عرصههای سیاسی، فرهنگی بلوچها عملاً در فرایند مبارزه با ستمهای رژیم پهلوی نقش برجسته و تعیین کنندهای نداشتند اما با اوجگیری انقلاب اسلامی مردم ایران، بلوچها نیز به این انقلاب پیوسته و با فرایندهای انقلاب از پیروزی تا دوران استقرار وتثبیت و بعد از آن ، همراهی و همسویی قابل ملاحظهای داشتند و در این روند بویژه در دوران دفاع مقدس مردم ایران در مبارزه با تهاجم رژیم دیکتاتوری حاکم بر عراق ، صدها شهید و جانباز برای دفاع از مرزهای ایران تقدیم انقلاب اسلامی کردند و بدین ترتیب پیوندهای خود با انقلاب اسلامی و اهداف عالیه آن را عمق بخشیدند . تصاویر انتشار یافته از راهپیمائیهای سالانه ی بلوچها به مناسبت سالروز پیروزی انقلاب اسلامی (22 بهمن) و روز جهانی قدس وسایر مناسبت های ملی ، مذهبی وسیاسی مؤید تداوم مشارکت بلوچها در حمایت از نظام اسلامی و انقلابی ایران است.
بلوچها که در مجلس خبرگان قانون اساسی دارای نمایندگانی (مولوی عبدالعزیز ملازهی و حمیدالله میرمراد زهی) بودند در مجالس بعدی خبرگان رهبری دارای نمایندهی منتخب هستند.(مولوی محمد اسحاق مدنی/ مولوی نذیر احمد سلامی)
مردم بلوچستان هر چه از دوران اولیه ی پیروزی انقلاب اسلامی گذشته است با درک اهمیت و ارزش مشارکت سیاسی وسنبل این نوع از مشارکت یعنی انتخابات ،تلاش کرده اندبا شرکت گسترده تر در انتخابات و کسب کرسیهای بیشتر در مجلس شورای اسلامی ، مشارکت بیشتری از خود نشان دادهاند بنحوی که مشارکت 8/29 درصدی در اولین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در دوره های بعد به ترتیب به 6/38 ، 9/49 ، 2/53 ، 8/62 ، 8/68 ،4/75 ، 2/67 ارتقا یافت و برهمین اساس توانستهاند کرسیهای بیشتر و در عین حال تأثیر گذارتری در مجلس شورای اسلامی بعنوان عالیترین مرجع قانونگذاری در نظام جمهوری اسلامی به خود اختصاص دهند .
وضعیت مشارکت بلوچها در انتخابات ریاست جمهوری نیز در خور توجه میباشد به نحوی که در مشارکت در ده دوره ی انتخابات ریاست جمهوری نیز روندی صعودی را نشان می دهد.
درصدمشارکت دردوره ی اول انتخابات ریاست جمهوری 4/34و در دورهای بعد به ترتیب 8/29 ، 6/47 ، 9/31 ، 7/38 ، 9/42 ، 3/65 ، 1/70 ، 4/74 ، 3/79
درصد بوده است.
توجه عمیق به روند روبه رشد مشارکت بلوچها در انتخابات ، نویدبخش رشد و نهادینه شدن روح دموکراسی و آزادیهای مدنی در ایران و همچنین ارتفاء سطح رضایت مندی آحاد مردم استان سیستان و بلوچستان از شرایط حاکم بر ابعاد مختلف زندگی اجتماعی بر اقوام بلوچ در ساختار حاکمیت جمهوری اسلامی میباشد و مهر تأییدی است براینکه بلوچهای مقیم ایران از وضعیت سیاسی فرهنگی و اجتماعی خود رضایت نسبی دارند.
بررسی برخی شاخصهای توسعه در استان سیستان و بلوچستان:
رشد شاخصهای توسعه در مجموعه استان سیستان و بلوچستان در تمامی زمینهها در مقام مقایسه با آخرین سال حکومت سلطنتی پهلوی بسیار قابل تأمل میباشد که در جدول ذیل سعی شده است آمار برخی موارد در حوزههای مختلف مورد اشاره قرار گیرد:
نوع شاخص | سال 1357 | سال 1387 | درصد رشد | ملاحظات | ||
آمار | مقیاس | آمار | مقیاس | |||
مراکز آموزش عالی (دانشگاه) | 1 | واحد | 28 | واحد | 2800 |
|
تعداد دانشجویان | 200 | نفر | 84829 | نفر |
|
|
آموزشهای تحت پوشش وزارت آ.پ | 1612 | واحد | 4453 | واحد | 276 | مأخد کتاب آمار سالانه وزارت آموزش و پرورش سال تحصیلی 58-1357وسال تحصیلی 87 - 1388 |
تعداد دانشآموزان | 131172 | نفر | 306822 | نفر | 234 | مأخذ کتاب آمار سالانه وزارت آموزش و پرورش سال تحصیلی88-1387 |
مدارس دینی(اهل سنت) | 15 | واحد | 136 | واحد | 907 | 1- بدلیل حساسیتهای محلی مراجع رسمی اصراری بر جمعآوری آمارهای رسمی در خصوص موارد مذهبی... اهل سنت ندارند 2- ذکر این آمار از آن جهت اهمیت دارد که مذهب اکثریت قوم بلوچ بامذهب رسمی جمهوری اسلامی (تشیع) تفاوت دارد و این آمار مؤید میزان بر خورداری آنها از حقوق قانونی و آزادی در تعالیم و انجام مناسک مذهبی باشد. |
طلاب علوم دینی(اهل سنت) | 700 | نفر | 16250 | نفر | 2321 |
|
مساجد اهل سنت | 465 | واحد | 5976 | واحد | 1285 |
|
نمازهای جمعه اهل سنت | 19 | مورد | 225 | مورد | 1252 |
|
جدول برخی شاخص های دیگر توسعه ی انسانی ، بهداشتی و اقتصادی سیستان و بلوچستان مطابق نتایج سرشماری های عمومی نفوس و مسکن جمهوری اسلامی ایران
براورد 1388 | سرشماری 1385 | سرشماری 1375 | سرشماری 1365 | سرشماری 1355 | سرشماری 1345 | عنوان | ردیف |
2605251 | 2405742 | 1722579 | 1197059 | 664292 | 502626 | جمعیت کل استان | 1 |
15/3 | 39/3 | 56/3 | 19/6 | 1/6 | 8/3 | درصد رشد جمعیت | 2 |
9/13 | 13 | 2/9 | 6/6 | 6/3 | 8/2 | تراکم در کیلومتر مربع (نفر) | 3 |
41 | 51 | 75/52 | 2/56 | 4/75 | 6/85 | درصد جمعیت روستایی | 4 |
59 | 49 | 12/46 | 7/40 | 5/24 | 4/14 | درصد جمعیت شهری | 5 |
75 | 68 | 26/57 | 36 | 4/29 | 9/14 | درصد باسوادی | 6 |
874 | 837 | 538 | - | - | - | تعداد خانه های بهداشت | 7 |
2375 | 2118 | 1884 | 1522 | 355 | - | تعداد تخت های بیمارستانی | 8 |
30 | 32 | 51 | - | - | - | نرخ مرگ کودکان زیر 5 سال | 9 |
21 | 20 | 11 | 9 | 3 | 3 | تعداد سد ها | 10 |
17736 | 10681 | 9520 | 8359 | 2430 | - | راه ها شوسه ( کیلومتر ) | 11 |
7974 | 6227 | 3565 | 2535 | 1203 | - | راه های آسفالته ( کیلومتر ) | 12 |
418 | 94 | 94 | 94 | 94 | 94 | راه آهن ( کیلومتر ) | 13 |
3273 | 3104 | 980 | - | - | - | خط انتقال برق ( کیلومتر ) | 14 |
9 | 8 | 8 | 7 | 5 | - | تعداد نیروگاه های برق | 15 |
1116 | 769 | 322 | 15 | - | - | تعداد واحد های تولیدی | 16 |
- | 535493 | 217236 | 20440 | 8200 | - | تعداد خط تلفن ثابت | 17 |
- | 213400 | - | - | - | - | تعداد خط تلفن همراه | 18 |
از مجموعه شاخصهای توسعه در حوزه اقتصادی مایلم به تصویب و شکل گیری منطقه آزاد تجاری، اقتصادی چابهار که موجب دگرگونی عمیق بندر چابهار شده و آن را از حالتی متروک در قبل از پیروزی انقلاب به یکی از بنادر مهم و فعال کشور مبدل کرده اشاره نماییم.
حجم فعالیتهای اقتصادی (تولیدی و تجاری) و همچنین فعالیتهای علمی آموزشی (دانشگاه بینالمللی منطقه آزاد چابهار) به حدی است که نه تنها دور افتادهترین منطقه مرزی کشور (جنوب شرقی) را متحول ساخته بلکه تأثیر آن بر سایر مناطق استان و کشور نیز مشهود است.
اتصال راه آهن پاکستان از طریق زاهدان- بم به راه آهن سراسر ایران، احداث چندین سد، آسفالت تمامی راههای بین شهری و بسیاری از راههای روستایی، برق دار شدن تمامی شهرها و روستاهای استان، رونق کشاورزی استان درحدی که امروز به صادر کننده بعضی از میوههای گرمسیری مانند موز به سایر استانهای کشور شده ، گسترش قابل ملاحظه صنعت شیلات، اعم از صید صنعتی درآبهای آزاد (دریای عمان و اقیانوس هند) و پرورش انواع آبزیان بخصوص میگو در مزارع ساحلی استان از جمله دیگر پیشرفتهای استان میباشد.
در بعد فرهنگی دارا بودن شبکه اختصاصی رادیویی و تلویزیونی و پخش ساعاتی برنامه به زبانهای محلی، بلوچی و سیستانی، گسترش قابل ملاحظه مراکز فرهنگی مانند مجموعههای فرهنگی، هنری، مؤسسات سوره، سالنهای نمایش متعدد در تمامی شهرستانها، وجود دهها انجمن فرهنگی، هنری فعال، انتشار چندین هفتهنامه و نشریه (سیاسی، اجتماعی و مذهبی) محلی (مرز پرگهر، روزدرا ، شرق ، صبح زاهدان ، ندای اسلام ، عیاران و ... ) و وجود چندین مؤسسه انتشاراتی (صدیقیه، فاروق اعظم، سنت احمدو ...) تنها گوشهای از پیشرفتهای فرهنگی استان محسوب میگردد.
رشد سواد در کل کشور قابل ملاحظه بوده است لیکن این مسئله در استان موصوف بسیار چشمگیرتر میباشد. قبل از پیروزی انقلاب اسلامی عدد بلوچهایی که دورههای عالی دانشگاهی را طی کرده باشند حداکثر به دو برابر انگشتان دست یک انسان هم نمیرسید اما امروزه کمتر خانواده و فامیلی را در بلوچستان میتوان یافت که یک یا چند فرد تحصیلکرده و دانشجو نداشته باشد و تعداد افراد تحصیلکرده بسیار رشد داشت به حدی که قابل احصاء و شمارش نمیباشد . جدول ذیل آخرین آمارهای منتشر شده در تارنماهای ( وب سایت ) دانشگاههای مختلف فعال در استان سیستان و بلوچستان می باشد
تعداد دانشجویان | تعدادرشته های موجود | تعداد هیات علمی | تعداد دانشکده | نام مرکزآموزشی |
| |||||||
دکتری | ارشد | کارشناسی | کاردانی | دکتری | ارشد | کارشناسی | کاردانی |
| ||||
142 | 1934 | 16588 | 314 | 18 | 54 | 67 | 3 | 400 | 16 | دانشگاه س و ب | 1 | |
- | - | 4670 | 35 | - | - | 58 | 3 | 14 | - | دانشگاه پیام نورزاهدان | 2 | |
- | - | 710 | 534 | - | - | 10 | 5 | 18 | - | داننشگاه آزاد خاش | 3 | |
- | - | 2698 | - | - | - | 24 | - | 4 | - | دانشگاه پیام نور خاش | 4 | |
- | - | 594 | 5618 | - | - | 13 | 86 | 2 | 19 | دانشگاه علمی کاربردی استان | 5 | |
994 | 30 | 1459 | 444 | 14 | 5 | 23 | 13 | 252 | 6 | دانشگاه علوم پزشکی استان | 6 | |
- | 756 | 8688 | 1244 | - | 11 | 51 | 26 | 21 | 6 | دانشگاه آزاد زاهدان | 7 | |
- | - | 565 | - | - | - | 10 | - | 1 | - | دانشگاه پیام نور سرباز | 8 | |
- | 32 | 956 | - | - | 2 | 11 | - | 25 | 1 | دانشگاه ایرانشهر | 9 | |
- | - | 1337 | - | - | - | 20 | - | 3 | - | دانشگاه پیام نور ایرانشهر | 10 | |
- | - | 982 | 2177 | - | - | 8 | 10 | 21 | - | دانشگاه آزاد ایرانشهر | 11 | |
54 | 385 | 11570 | 2798 | 6 | 18 | 38 | 17 | 224 | 7 | دانشگاه زابل | 12 | |
- | - | 2350 | 32 | - | - | 27 | 7 | 5 | - | دانشگاه پیام نور زابل و زهک | 13 | |
- | - | 1720 | 1339 | - | - | 10 | 21 | 43 | - | دانشگاه آزاد زابل و زهک | 14 | |
196 | - | 588 | 160 | 2 | - | 13 | 6 | 73 | 5 | دانشگاه علوم پزشکی زابل | 15 | |
جمع کل 2965 نفر دانشجو | - | 1 | 15 | 1 | 74 | 3 | دانشگاهدریانودی چابهار | 16 | ||||
- | 199 | 687 | - | - | 3 | 11 | - | 5 | - | دانشگاه بین المللی چابهار | 17 | |
- | - | 1113 | - | - | - | 12 | - | 2 | - | دانشگاه پیام نور چابهار | 18 | |
- | - | 200 | 154 | - | - | 1 | 6 | 5 | - | دانشگاه آزادچابهار | 19 | |
- | - | 751 | 211 | - | - | 9 | 4 | - | - | غیرانتفاعی هاتف | 20 | |
- | - | 185 | 15 | - | - | 3 | 2 | 15 | - | غیرانتفاعی پرتو | 21 | |
- | - | 135 | - | - | - | 3 | - | 10 | - | غیرانتفاعی تفتان | 22 | |
- | - | 1014 | 693 | - | - | 3 | 7 | 8 | - | دانشگاه آزاد نیکشهر | 23 | |
- | - | 582 | - | - | - | 11 | - | 1 | - | دانشگاه پیام نور نیکشهر | 24 | |
- | - | 700 | 1300 | - | - | 9 | 11 | 15 | - | دانشگاه سراوان | 25 | |
- | - | 1100 | - | - | - | 14 | - | 2 | - | دانشگاه پیام نور سراوان | 26 | |
- | - | 250 | 200 | - | - | 3 | 2 | 6 | - | دانشگاه کشاورزی سراوان | 27 | |
- | - | 280 | - | - | - | 5 | - | - | - | دانشگاهپیام نور سراوان | 28 | |
1386 | 3336 | 65437 | 14670 | 40 | 94 | 474 | 225 | 1251 عضو هیئت علمی | 64 دانشکده | جمع
| ||
نفر دانشجو 84829 | 833 رشته تحصیلی | جمع کل | ||||||||||
در حوزه تحصیلات دینی و ضعیت به گونهای میباشد که علاوه بر تأمین تمامی نیازهای اصلی اهل سنت استان تقریباً اکثریت مناطق سنی نشین داخل به ویژه نواحی سنی نشین استانهای خراسان جنوبی، خراسان شمالی، گلستان، هرمزگان نیز از طریق تحصیلکردهگان علوم دینی بلوچ پوشش داده می شوند و حتی تعداد زیادی از اتباع کشورها ی دیگر بویژه افغانستان و تاجیکستان در مدارس علوم دینی اهل سنت استان سیستان و بلوچستان تحصیل می کنند .
موانع توسعه استان سیستان و بلوچستان:
برغم پیشرفتهای غیرقابل انکار بلوچستان ایران در حوزههای مختلف ،این واقعیت وجود دارد که هنوز بلوچها با مشکلاتی مواجه هستند و محرومیتهایی درآن استان وجود دارد که بخشی از آن مانند مسکن و اشتغال در کل ایران عمومیت دارد اما در استان سیستان و بلوچستان و بین قبایل و طوایف بلوچ از شدت بیشتری برخوردار است که شاید دلایل این مشکلات را بتوان د ر محورهای ذیل خلاصه کرد:
1- اقلیم و جغرافیای خشک استان و پراکندگی جمعیت/ تراکم جمعیت9/13 نفر در کیلومتر/
2- تأثیر منفی فضای سیاسی، اجتماعی و امنیتی کشورهای همسایه (افغانستان و پاکستان) بر استان
3- مهاجرت گسترده و غیر قابل کنترل افاغنه و اسکان دائم آنها در استان سیستان و بلوچستان
4- قاچاق گسترده مواد مخدر از طریق مرزهای افغانستان و پاکستان
5- وجود جرایم سازمان یافته به ویژه تروریسم با انگیزه های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و یا تحت تاثیر سیاست های استکباری قدرت های بزرگ
6- استیلا و غلبه برخی رفتارهای قبیلهای که گاهی موجب هرج و مرج اقتصادی و امنیتی میگردد.
7- عدم سرمایه گذاری بخش خصوصی در استان به دلیل موانع اقلیمی فرهنگی و امنیتی.
آنچه مشهود است اینکه قوانین جمهوری اسلامی از قابلیت لازم برای احقاق حقوق اقوام و اقلیت های مختلف برخوردار است و در مقام اجراء نیز اقدامات گسترده ی دولت حرکت رو به جلو تلقی میگردد